Mô tả: Cu gáy (Streptopelia chinensis tigrina) là loài
chim cỡ trung bình có trọng lượng từ 160 đến 200g. Con đực và con cái có lông đầu màu xám tro, gốc cổ có vòng lông đen chấm trắng. Thời kì sinh sản ở con đực vòng này nổi lên rất rõ người ta gọi là cườm. Lưng và mặt trên cánh lông mà xám hung nhạt, ngực và bụng xám phớt hung.
Mặt dưới đuôi có mút lông đuôi màu trắng. Mỏ đen, mắt màu vàng cam hay nâu đỏ, giò đổ tím. Phân bố: Trên thế giới, cu gáy phân bố ở Trung Quốc ( Đông Nam Vân Nam và toàn bộ Đông Nam Trung Quốc), LÀo,
Campuchia, Thái Lan,
Mianma, Malaysia, Xumaka và Việt Nam. - Ở Việt Nam, cu gáy phân bố ở hầu hết các tỉnh miền núi, một số tỉnh vùng đồng bằng và ven biển của nước ta không xa
nơi trồng trọt. Nơi sống và sinh thái: Cu gáy là chim định cư, đi thành
đàn 5 đến 15 con và có khi nhiều hơn nữa, quanh năm không đi xa vùng làm tổ của
mình. Chúng thường ở các dải rừng cây bụi, rừng thứ sinh ven đồng ruộng, rừng nương rẫy và các bụi cây, bụi tre quanh vườn làng và cả trong thành phố. Không gặp cu gáy trong
rừng sâu. Sinh Học - Thức ăn:Thức ăn chính của cu gáy là các loại hạt quả, quả
cây, hạt cỏ và hạt các cây lương
thực như lúa, ngô, đậu xanh,
đậu tương, lạc, vừng,... khoai
lang, sắn. ngoài ra chúng
cũng thích ăn quả đa. Nhiều khi trong diều và dạ dạy còn
thấy mối, ấu trùng côn trùng
và ruồi nhặng.
- Sinh sản: Tới tháng 2 hàng năm, con đực tách khỏi đàn
và cùng với con cái ghép
thành từng đôi. Con đực, con
cái theo nhau đi tìm nới làm
tổ. Suốt thời gian ghép đôi con
đực gáy rất nhiều. Con đực và con cái cùng hợp lực xây tổ. Tổ
cu gáy xây rất đơn giản, đặt ở
các chạc cây kín đáo như cây
duối, bụi tre, cây vải, nhãn,
găng,...Tổ chỉ là những đoạn
thân cỏ khô hay các cành que nhỏ đan lại thưa thớt đủ để
trứng khỏi rơi loạt qua.
Mỗi lứa cu gáy đẻ 2 trừng, vỏ
trứng màu trắng ngà. Kích
thước trung bình của 1 quả là
(27,6x21,8mm). Cả chim đực và chim mái cùng hợp lực
tham gia ấp trứng. Chim đực
thường tham gia ấp trứng vào
buổi trưa và chiều. Có khi
đang ấp, chim đực vẫn gáy.
Thời kì sắp nở, con mái ấp thường xuyên hơn. Cu gáy
con mới nở được nuôi bằng
dịch "sữa" tiết ra từ diều bố mẹ
giống như bồ câu nhà. Sau một
tuần lễ chim non được nuôi
giảm trọng lượng và tăng phần thức ăn bằng gạo, ngô, đậu,
côn trùng.
Cu gáy con mới nở còn yếu ớt
và trải qua thời gian chim bố
mẹ chăm sóc, khoảng 1
tháng mới có đủ khả năng bay khỏi tổ đi kiếm ăn cùng bố
mẹ.
- Tình trạng hiện nay của đàn chim gáy trong tự nhiên: Nhìn chung chim cu gáy rất
phổ biến ở nước ta, nhưng do
mức độ săn bắn ở các địa
phương mà số lượng của chúng
nhiều ít khác nhau. Nhiều
vùng ở Tây Bắc, Đông Bắc nước ta như Lạng Sơn, Tuyên
Quang, Bắc Cạn, Thái
Nguyên, Quảng Ninh, Phú
Thọ, Vĩnh Phúc,... và một số
vùng thuộc Bắc và Trung Bộ
do săn bắt bừa bãi nên số lượng cu gáy nhiều nơi đã bị giảm
nhiều.
